Waarom schrijven we eigenlijk zo ingewikkeld?

Waarom schrijven we eigenlijk zo ingewikkeld?

Zo vlak voor de zomervakantie eens geen blog met tips. Komende weken bloggen, schrijven en produceren we waarschijnlijk niet (zo veel). Er hoeft dus ook even niet worden vervangen, geschrapt en geschaafd.

Wat doen we dan wel tijdens de vakantie? Ongetwijfeld zonnen, zwemmen, zwieren en zweten. Lekker eten, borrelen, bootje varen en eindelijk eens dat boek lezen. Lachen. Mijmeren. Overdenken. Terugdenken en vooruit kijken. Daarom in dit blog: stof tot overdenken. Want waarom schrijven we eigenlijk zo ingewikkeld? Ik heb eens onderzoek gedaan naar de antwoorden die anderen op die vraag geven.

#1 Het is nodig, makkelijk en efficiënt. 

Soms is het gewoonweg nodig. En zeker als juristen onder elkaar is het makkelijk en efficiënt om bijvoorbeeld jargon te gebruiken.

#2 We hebben het zo geleerd en nu zijn we het gewend.

Ik kan het mij ook nog herinneren: tijdens het eerste jaar van mijn studie moest ik wennen aan al die ingewikkelde formuleringen in wetteksten, jurisprudentie, noten en wetenschappelijke artikelen. Al gauw dacht ik dat het zo hoorde en leerde het ook mijzelf aan. Waarom? Ik wilde erbij horen. Misschien ook wel indruk maken, laten zien dat ik het kon. Later kostte het weer de nodige moeite om het af te leren.

#3 We starten met schrijven voordat we zelf weten wat de boodschap eigenlijk is.

We beginnen met schrijven terwijl we nog midden in ons denkproces zitten: denkend schrijven. Dan draagt elke zin wel bij aan je denkdoel, maar niet aan je schrijfdoel. Dan staan er te lange, gecompliceerde zinnen in. Dan staat er informatie in die niet er uiteindelijk niet meer in hoort. Dat vertroebelt en maakt je tekst nodeloos ingewikkeld.

#4 We kiezen ervoor om onduidelijk te zijn.

We willen onze nek niet uitsteken, geen verantwoordelijkheid nemen of (nog) geen positie innemen. We voelen ons ongemakkelijk bij een ongemakkelijke boodschap. We willen het achterste van onze tong nog niet laten zien. Of we weten zelf nog niet helemaal hoe het zit en we willen dat verhullen. Toegegeven: deze redenen zijn niet erg sympathiek, maar ze worden best vaak genoemd.

#5 Gemakzucht of tijdgebrek.

We hergebruiken graag eerder gebruikte ingewikkelde formuleringen, zeker als ze in het verleden succesvol waren. Het kost te veel tijd en inspanning om deze formuleringen om te schrijven naar eenvoudig leesbare teksten.

#6 We zijn ons er niet van bewust.

We weten niet dat het anders kan, of moet. Dit wordt ook wel de vloek van de kennis genoemd: als je eenmaal iets weet, kan je je bijna niet meer voorstellen dat iemand anders die kennis niet heeft.

Denk er eens over na, tijdens je vakantie. Welke antwoorden gelden voor jou?

Citaat van professor Brian A. Garner, advocaat en gespecialiseerd in eenvoudige juridische taal.

En als je dan na een aantal weken weer helemaal fris achter je bureau zit, klaar om helder te schrijven, maar je komt er niet uit: lees dan eens mijn andere blogs. Daar staan namelijk veel tips in.

Je mag me uiteraard ook bellen, dan help ik je op weg. Fijne zomer!