WÁT? WÁÁÁT?!! Moeilijke beslissing genomen? Leg het duidelijk uit, schrijf het helder op.

WÁT? WÁÁÁT?!! Moeilijke beslissing genomen? Leg het duidelijk uit, schrijf het helder op.

WÁT? WÁÁÁT?!!

Ongetwijfeld hebben vele ruziënde buren de afgelopen jaren zo gereageerd toen zij door politie of OM werden geïnformeerd over het niet vervolgen van ‘die ^*#^eikel (m/v) van hiernaast’ of ‘die lul (m/v) van de overkant’.

Een burenruzie kan enorm veel impact hebben. En jaren voortslepen. Kijk maar eens naar de Rijdende Rechter. Regelmatig loopt het echt uit de hand en bedreigt of mishandelt de ene buur de andere. Als er aangifte wordt gedaan is het aan politie en justitie om met een antwoord te komen. Is er voldoende bewijs? Het is tenslotte vaak het woord van de een tegen het woord van de ander. En als er genoeg bewijs is: heeft de aangevende buur niet (eerst) ook gedreigd of een klap gegeven? En: is het wel goed om vervolging in te stellen? Of is het beter om te bemiddelen, of een waarschuwing te geven?

Allemaal zaken waarover goed wordt nagedacht. Maar ik weet nog uit mijn eigen tijd bij het OM dat de beslissing om niet te vervolgen helaas niet altijd duidelijk wordt gecommuniceerd. Hierdoor ontstaat bij de aangevende buur vaak onbegrip, en neemt de spanning alleen maar toe.

Zo ook in de hiernavolgende zaak.
In december 2014 krijgen deze buren ruzie omdat buur A zijn auto niet aan buur B wil uitlenen. Buur A bedreigt, duwt en slaat buur B. Buur B doet aangifte, buur A bekent.
Het OM besluit om een voorwaardelijk sepot toe te passen: buur A wordt niet vervolgd als hij tijdens een proeftijd geen nieuwe strafbare feiten pleegt. Doet hij dat wel, dan wordt hij alsnog óók voor de feiten tegen buur B vervolgd. Een waarschuwing dus, met een stok achter de deur om het voortaan netjes te houden.
Alleen: buur B krijgt de mededeling dat “bestuurlijke of semi-strafrechtelijke maatregelen” tegen buur A zullen volgen die “uit overwegingen van billijkheid en/of doelmatigheid” de voorkeur verdienen boven strafrechtelijke vervolging.

Wát?

Juist ja. In de brief aan buur B is de toelichting voor OM en politie bij de zogenaamde sepotcode letterlijk overgenomen. Ik ben altijd van mening geweest dat dit vooral een toelichting zou moeten zijn voor intern gebruik. Op basis van deze toelichting kan de juiste beslissing worden genomen met de juiste code. Dit is handig voor beleidsafdelingen, het ministerie en op het strafblad. Maar helaas wordt maar al te vaak de sepotcode of de toelichting één op één overgenomen in de brief aan de aangever. Zo kregen vele aangevers een brief thuis met als toelichting ‘gering feit’ (Wát?) of ‘beperkte kring’ (hèhè, bij een burenruzie…) of ‘medeschuld benadeelde, benadeelde heeft het feit uitgelokt, of de verdachte getergd, of het hem zeer gemakkelijk gemaakt’ (WÁT?!! Niet!)

Gevolg? Onbegrip, verontwaardiging, nog meer spanning en vaak een gang naar het Gerechtshof.

Zo ook in onze zaak: Buur B snapt er niets van en vraagt het Gerechtshof Amsterdam buur A alsnog te laten vervolgen. In deze procedure krijgt het OM de kans om het besluit toe te lichten. Het Gerechtshof is het eens met de redenen van het OM om buur A niet te vervolgen, maar vindt wel dat het begrijpelijk is dat buur B aan de eerdere informatie van het OM “geen touw heeft weten vast te knopen”:
“Wellicht had het klager gerustgesteld als hem door het Openbaar Ministerie was duidelijk gemaakt dat werd bedoeld dat beklaagde (buur A) niet zomaar met zijn gedrag jegens klager (buur B) kon wegkomen en dat, als hij zich opnieuw jegens klager aan wetsovertreding zou schuldig maken, hij alsnog vervolgd zou worden voor het feit waarvan klager aangifte had gedaan.”

De lichte irritatie van het Gerechtshof is begrijpelijk. Immers: als het OM de beslissing duidelijk aan buur B had uitgelegd had het Gerechtshof zich wellicht niet met deze burentwist hoeven te bemoeien. En dat zou fijn zijn, in een tijd waarin de rechterlijke macht in dit soort procedures steeds zwaarder belast wordt.

Kortom, en dat geldt niet alleen voor het OM: moeilijke beslissing genomen? Leg het duidelijk uit en schrijf het helder op. Dat voorkomt gedoe. En spanning. En bespaart uiteindelijk tijd. En geld.