Zoek en vervang: naamwoordconstructies.

Zoek en vervang: naamwoordconstructies.

Je leest het vaak in blogs van tekstschrijvers: juristen gebruiken te veel naamwoordconstructies. Bijvoorbeeld op websites, in nieuwsbrieven of in algemene voorwaarden. En je raadt het al… die tekstschrijvers vinden dat geen goede zaak. Want als je naamwoordconstructies gebruikt wordt de tekst onpersoonlijk, onduidelijk en onleesbaar. Zinnen worden te lang en te complex en je haalt de vaart ermee uit de tekst. Sommige tekstschrijvers noemen naamwoordconstructies zelfs ‘een van de grootste vervuilers van onze taal’.

Goed, denk je dan, tijd voor verandering. Maar wat zijn eigenlijk naamwoordconstructies? En als het gebruik ervan dan zo slecht is: hoe kom ik er vanaf? En mag het echt nooit? Tijd voor uitleg en tips.

Wat zijn naamwoordconstructies?

Naamwoordconstructies of nominalisaties ontstaan als de schrijver werkwoorden (adviseert, legt vast) vervangt door zelfstandige naamwoorden die van die werkwoorden zijn afgeleid (het adviseren, de vastlegging).

Voorbeelden van zinnen met naamwoordconstructies uit mijn eigen praktijk zijn:

• mr. X houdt zich bezig met het adviseren, onderhandelen en procederen over zakelijke overeenkomsten en zakelijke rechten.
• De doelstelling van deze arbeidsvoorwaardenregeling is de vastlegging van een aantal algemene regelingen die van toepassing zijn op alle medewerkers.
• Elke toekomstige wijziging, invoering of intrekking van (onderdelen van) de arbeidsvoorwaardenregeling is van toepassing op alle medewerkers.

Hoe vervang je naamwoordconstructies?

Door de werkwoorden weer het werk te laten doen. Schrijf actief. Bovenstaande zinnen kan je ook als volgt opschrijven:

• mr. X adviseert, onderhandelt en procedeert over zakelijke overeenkomsten en zakelijke rechten.
• In deze arbeidsvoorwaardenregeling heeft Y algemene regels neergelegd, die op alle medewerkers van toepassing zijn.
• Als Y in de toekomst (onderdelen van) de arbeidsvoorwaardenregeling wijzigt, invoert of intrekt is dit van toepassing op alle medewerkers.

Wanneer mag je wél naamwoordconstructies gebruiken?

Mag je dan nooit meer naamwoordconstructies gebruiken? Natuurlijk wel. Bijvoorbeeld als:

• je algemene wetten of regelmatigheden wilt weergeven;
• in het midden moet blijven wie verantwoordelijk is;
• het accent op de handeling ligt in plaats van op de uitvoerder;
• je wilt afwisselen met actiever taalgebruik.

Check de komende tijd je conceptteksten eens kritisch op zinnen waarin je naamwoordconstructies gebruikt. Vervang deze zinnen door actieve zinnen waarin je werkwoorden gebruikt. Na een tijdje wen je eraan en doe je niet anders.

Heb je liever dat iemand anders jouw teksten, voorwaarden of overeenkomsten redigeert? Neem dan contact op met mr. schrijver.